Molla Fenari Molla Gunari

Molla Fenari
Ilk Türk seyhülislami olan Molla Fenarinin asil adi Semseddin Mehmed'dir. 1350 yilinda Maveraünnehir'de dogmus, 1430 yilinda Bursa'da ölmüstür. Devrinin en ünlü bilginlerinden idi. Dini bilgiler yaninda matematik ve astronomide de derin bilgi sahibi olan bir müderris (profesör) tir. Yildirim, Çelebi Mehmed ve II. Murad devirlerinde, bu hükümdarlardan ve halktan büyük saygi görerek yasadi.
Molla Fenari'nin Enmûzecü'l-Ulûm (Bilimler Örnegi) adli eseri, yüz kadar bilim dalinda ansiklopedik bilgiler verir. "Ayrica Husûlü'l-Bedâi Usûlü-Serait (Seriat usulünde yenilikler meydana getirme) ve Feraiz-i Saraciye Serhi adli eserleri vardir.

Sultan II. Murad 1424 yilinda ona "Müfti'l Enamlik" görevini verdi ve böylece seyhülislamlik makami kurulmus oldu. O devirde seyhülislam sadrazamdan sonra gelen en yüksek devlet memuru idi ve adalet, egitim, diyanet islerini yürütürdü.

Molla Fenarî, mahkemede Yildirim Bayezid'in sahitligini kabul etmeyerek, adalet önünde hükümdarla herhangi bir vatandasin esit haklara sahip oldugu ilkesini getirmistir.
 

---

Molla Güranî 1416'da Irak'in Güran sehrinde dogdu, 1488'de Istanbul'da öldü. II. Murad ona Bursa'da yaptirdigi medresede müderrislik görevi verdi. "Fatih'i egiten Hoca" olarak da ün yapti. Fatih, padisah olunca hocasini vezir yapmak istediyse de Güranî bu görevi kabul etmedi. Bunun üzerine kazaskerlige (kadi asker) getirildi.
Güranî ilk önemli eseri olan "Tefsir" ini padisaha (Fatih'e) sunduktan sonra seyhülislamliga getirildi. Bu din bilgini, ilmî çalismalarinin yanisira çesitli sanat dallariyla, özellikle siirle de ilgilendi Gayetü'l-Mesanî fî Tefsir-i Kelamü'r-Rabbanî (Allah Kelaminin Açiklanmasi yolunda Tekrarin Gayesi), El-Kevserü'l-Câri ilâ Riyaz-i Sahihü'l-Buhari (Sahihü'l-Buhari'nin Bahçelerine Akan Kevser), Kesfü'l-Esrar an Kira'at-i Eimmetü'l-Ahyâr (Hayirli imamlarin Okuyusu Konusundaki Sirlarin Açiklanisi) adli eserleri disinda, Istanbul'un, fethini anlatan bir de Fetihname'si vardir.