Piri Reis Naili Mustafa pasa

Naili Mustafa pasa
Osmanli Sadrâzamlarindan. 1798 yilinda Manastir Vilayetinin Polyan köyünde dogdu. Misir da görevli olan dayisi Tahir Pasa' nin mahiyetinde, çocuk yasindan itibaren silahsor olarak yetistirildi. Kavalali Mehmed Ali Pasa'nin hizmetinde bulunarak Vehhabilere karsi olan hareketta görev aldi ve bes yil Mekke'de kaldi. Diger dayisi olan Hasan Pasa ile birlikte 1821 Girit isyanini bastirmak için Kandiye'ye gitti. Genç yasinda mirimiranlik rütbesi verildikten sonra 1826 da Kandiye Muhafizi oldu. 1838 Girit isyanini bastirmak için Kandiye'ye gitti. Lübnan' da kargasaligi bastirmak için Sam'a geldi ve Ibrahim Pasa'nin kuvvetlerine askerleri ile birlikte iltihak etti. Dürzi ve Marunilerin çikardigi ayaklanmanin bastirilmasinda yararliliklari görüldü. 1842'de Istanbul'a çagrildi ve murassa tesvir-i hümayun rütbesi verildi. Sultan Abdülmecid'in Adalar denizi gezisine katilarak padisahi Girit'te konaginda misafir etti. 1851'de Meclis-i vâla üyeligine, sonra da baskanligina getirildi. 1853'de Vezir-i azam oldu. Bir sene bu görevde bulunduktan sonra sadaretten ayrildi ve 1857'de ikinci defa Sadrazam oldu. Üç aylik görevden sonra Girit Isyanini bastirmakla vazifelendirildi. Oradan bir müddet sonra çagrilarak mecâlis-i âliyye'ye memur edildi. 29 Aralik 1871'de ölen Naili Mustafa Pasa Fatih Türbesi civarinda defnedildi. Devletine sadik, sergerdelikten yetisme silahsor meziyetlere sahip olan Pasa, yabanci devletlerin Osmanliyi parçalamak istedikleri Tanzimat devri'nin politikasinda kendini hissettiremedi.

---

Piri Reis
Türk gemilerinin Karadeniz, Ege ve Akdeniz'den baska Kizildeniz'i de bir Türk gölü haline getirdiklerini, Bati Hindistan kiyilarinda sancak dalgalandirdiklarini görmüstük.
Hint seferine çikan ünlü deniz kumandanlarindan biri de Piri Reistir. Pirî Reis Hint seferine 30 kadar gemi ile çikmisti. Herhangi bir fetih gerçeklestiremedi ama Türk gemilerinin Hint Okyanusu'nda büyük bir güç oldugunu gösterdi.

Fakat, Hürmüz'ü kusatan Pirî Reis'in burasini ele geçirmeden kusatmayi kaldirmasi hos karsilanmadi ve azline sebep oldu.

Pirî Röis'in en önemli yani bir cografya ve kartografya bilgini olmasidir. Pirî Reis'ten sonra Süveys Kaptan-i Derya-ligi'na Murad Reis tayin edildi. Murad Reis de kisa süre sonra görevden alindi ve yerine Seydi Ali Reis getirildi. Seydi Ali Reis, Gucerat'a kadar üç yil süren bir sefer düzenledi. Portekiz donanmasiyla savasarak, Hint Okyanusu'nun azgin dalgalariyla mücadele ederek geçen bu macerali seferde de herhangi bir fetih olmadi. Fakat bu sefer Türk gemilerinin dünyanin bütün denizlerine açildigini gösteren baska bir olaydir.

Kanunî Sultan Süleyman zamaninda Habesistan (Etyopya)'da Türk hâkimiyetine alinmistir. Süleyman Pasa'nin Hindistan seferine katilan kumandanlardan biri olan Özdemir Bey (sonra pasa oldu) daha sonra Nilden güneye inerek Nübya'ya (Sudan'a) ulasmis, buradan doguya yönelmis, Eritre, Somali ve Habesistan'in önemli bölgelerini'ele geçirmistir. Bu bölgeler önce Misir beylerbeyligine baglandi, fakat daha sonra Habesistan beylerbeyligi haline getirilerek, Özdemir Bey, pasa rütbesiyle Habes beylerbeyi oldu.

Habesistan'in Hristiyan krali bir yil kadar sonra Portekizlilerin yardimi ile Türk hâkimiyetinden kurtulmak isteyince, özdemir Pasa 30 bin kisilik bir kuvvetle Habesistan fetihlerine basladi. Bu harekât sirasinda Nil'in kaynagina dogru ilerleyerek nehrin iki yaninda kaleler yaptirdi. Böylece beyazlarin ilk defa ayak bastigi bu yerlerde Türk hâkimiyetini kurdu. Bu putperestler diyarina saray, mescid, cami ve çesitli yapilarla medeniyet getirmeye çalisti.

Habesistan beylerbeyligi 7 yil süren Özdemir Pasa, bir tropikal hastaliga yakalanarak öldü (1560). Cenazesi, Habesistan'in (Etyopya'nin) Kizildeniz kiyisindaki Massava sehrine gömüldü ve yerine oglu Osman Pasa tayin edildi.